Bazar, targ, handel uliczny z natury rzeczy był od wieków czymś niezwykłym.
Był znaczącym elementem życia towarzyskiego, okazją do spotkań, zawierania znajomości, żywą kroniką wydarzeń lokalnych i światowych. Klimat tworzyli kupcy, handlarze i klienci, ale także wydrwigrosze i linoskoczki, domorośli muzykanci, żebracy i dziady proszalne, wspaniałe ludzkie typy. Do zwyczaju i dobrego tonu należało targować się z zapamiętaniem. Bazar był krainą nieograniczonych możliwości, był fantastycznym kolorowym miejscem, pełnym energii, zdarzeń i wyzwań wśród których handel był tylko jednym z wielu.
Był znaczącym elementem życia towarzyskiego, okazją do spotkań, zawierania znajomości, żywą kroniką wydarzeń lokalnych i światowych. Klimat tworzyli kupcy, handlarze i klienci, ale także wydrwigrosze i linoskoczki, domorośli muzykanci, żebracy i dziady proszalne, wspaniałe ludzkie typy. Do zwyczaju i dobrego tonu należało targować się z zapamiętaniem. Bazar był krainą nieograniczonych możliwości, był fantastycznym kolorowym miejscem, pełnym energii, zdarzeń i wyzwań wśród których handel był tylko jednym z wielu.
Marek Miller
reporter
Idea
Ideą projektu jest multimedialna polifoniczna opowieść o dziejach Bazaru Różyckiego. Dzieje te zaczynają się w drugiej połowie XIX wieku. Historia tego Bazaru po drugiej wojnie światowej to historia miejsca, którego władza nie była w stanie do końca ogarnąć i oswoić.
To historia PRL-u opowiedziana poprzez pieniądze. Poprzez niezależność, którą dają. Tu funkcjonował obok siebie kupiec i paser, prostytutka, złodziej, milicjant. Każdy z nich miał swój interes niepodporządkowany żadnemu innemu interesowi.
To historia PRL-u opowiedziana poprzez pieniądze. Poprzez niezależność, którą dają. Tu funkcjonował obok siebie kupiec i paser, prostytutka, złodziej, milicjant. Każdy z nich miał swój interes niepodporządkowany żadnemu innemu interesowi.
Bazar Rożyckiego w Warszawie. Sprzedawca monet, znaczków i odznaczeń wojskowych, 17.09.1968 r.,
fot. Danuta B. Łomaczewska / East News
fot. Danuta B. Łomaczewska / East News
Rowerzysta na Ząbkowskiej przy skrzyżowaniu z Targową, 1963r. fot. Zbyszko Siemaszko, NAC
Bazar Różyckiego nigdy nie wtopił się w komunizm. Był tyglem autentyzmu w morzu propagandowego współistnienia mas pracujących miast i wsi. Jednocześnie w miarę upływu czasu stawał się miejscem gdzie wszystko i wszyscy są do kupienia, gdzie każdy może każdego zniszczyć i zgnoić, gdzie nikt nie jest ważny i nic nie jest ważne, gdzie więzi społeczne przekształcają się w relacje handlowe.
To trwanie wspólnoty, jej rozkład i ponowna próba zmartwychwstania stanowi ideę projektu. Dzieje Bazaru Różyckiego odnoszą nas jednak daleko głębiej niż tylko historia polityczna i obyczajowa PRL stając się symbolem, metaforą samego życia z jego karnawałową istotą i zagadką.
Cel
Dzieje Bazaru chcemy zrekonstruować w formie praktykowanej przez nas polifonicznej powieści dokumentalnej, która stałaby się swoistym scenariuszem do filmu dokumentalnego, słuchowiska dokumentalnego, teatru faktu.
A wreszcie – multiplastikonu, czyli wirtualnego muzeum miejsca (obiektu odnoszącego się do idei panoramy zrealizowanej w technice 3D).
Materiały do dziejów Bazaru zebrali studenci Laboratorium Reportażu, Dokumentalistyki, uczniowie szkół praskich, a także przez mieszkańcy Warszawy zainteresowani tematem.
A wreszcie – multiplastikonu, czyli wirtualnego muzeum miejsca (obiektu odnoszącego się do idei panoramy zrealizowanej w technice 3D).
Materiały do dziejów Bazaru zebrali studenci Laboratorium Reportażu, Dokumentalistyki, uczniowie szkół praskich, a także przez mieszkańcy Warszawy zainteresowani tematem.
Metoda
Unikalna metoda, według której powstaje rekonstrukcja scen z życia Bazaru polega na montażu relacji bezpośrednich uczestników i świadków wydarzeń. Zastosowana tu specyficzna narracja i dramaturgia pozwala osiągnąć efekt epickiej opowieści pozostającej nadal historycznym dokumentem.
Rekonstrukcja dokumentalna dziejów Bazaru Różyckiego ma wszelkie szanse stać się twórczym elementem polityki historycznej, elementem edukacji młodego pokolenia w poznawaniu historii, a zwłaszcza komunistycznych realiów PRL.
Dla obcokrajowców zwiedzających Warszawę multiplastikon jako
obiekt-panorama, stanowiłby atrakcję turystyczną funkcjonującą na terenie Bazaru spełniając rolę promującą obyczaje, tradycje i dzieje Pragi.
Dla obcokrajowców zwiedzających Warszawę multiplastikon jako
obiekt-panorama, stanowiłby atrakcję turystyczną funkcjonującą na terenie Bazaru spełniając rolę promującą obyczaje, tradycje i dzieje Pragi.
Znaczenie projektu
Mężczyzna na jezdni z rowerem, widoczne pawilony
na Ząbkowskiej, 1963 r., fot. Zbyszko Siemaszko, NAC
na Ząbkowskiej, 1963 r., fot. Zbyszko Siemaszko, NAC
Targowa, zabudowa po parzystej stronie ulicy na wysokości bazaru Różyckiego, 1957 r., fot. Zbyszko Siemaszko, NAC
Widok z góry na tłum ludzi na bazarze, 1955-65 r.,
fot. Zbyszko Siemaszko, NAC
fot. Zbyszko Siemaszko, NAC
Inspiracja, autorstwo, partnerzy
Inspiratorem i pomysłodawcą projektu był Marek Nowakowski (1935-2014) należący do tzw. pokolenia "Współczesności". W swojej twórczości zajmował się oficjalnie przemilczanymi w PRL obszarami życia, ludźmi z tzw. marginesu społecznego. Od wielu lat poprzez swoją twórczość związany z Bazarem Różyckiego
Autorem polifonicznej powieści dokumentalnej jest Marek Miller (ur.1951), reporter i założyciel Laboratorium Reportażu
Fotografia udostępniona przez panią Katarzynę Bargiełowską
